Tế bào NK không chỉ giết tế bào ung thư và tế bào bị nhiễm virus, chúng còn làm trung gian của quá trình làm lành vết thương và khả năng phòng thủ của vi khuẩn trong trong vết thương trên da. Các nhà khoa học tại trường đại học Zurich đã chỉ ra rằng, nếu quá trình làm lành vết thương được đẩy nhanh, phản ứng miễn dịch sẽ yếu đi. Điều này có liên quan đến các vết thương ngoài da và trong việc giải quyết các vi trùng kháng thuốc kháng sinh.

Tế bào NK là một loại tế bào miễn dịch đặc biệt. Chúng có khả năng phát hiện các tế bào bất thường của cơ thể như tế bào ung thư hoặc tế bào bị nhiễm virus, và tiêu diệt chúng. Một nhóm nghiên cứu quốc tế do giáo sư Christian Stockmann tại Viện Giải phẫu tại trường đại học Zurich (UZH) đứng đầu đã khám phá ra rằng tế bào NK có chức năng đáng ngạc nhiên khác: Chúng điều khiển quá trình làm lành vết thương trên da.
 
“Chúng tôi có thể biến đổi di truyền những tế bào này ở chuột để thúc đẩy sự phát triển của mạch máu và làm cho vết thương trên da mau lành hơn. Tuy nhiên, điều này đã làm suy yếu của hệ thống phòng thủ miễn dịch, do đó làm tăng tính nhạy cảm với các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.”
Christian Stockmann, Giáo sư Viện Giải phẫu, trường đại học Zurich
Việc chữa lành vết thương nhanh có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn
Các nghiên cứu y sinh đã tập trung nhiều vào việc tìm cách tác động đến quá trình làm lành vết thương. Trên hết, các nhà khoa học đã tìm kiếm các phương pháp để kích thích và thúc đẩy quá trình hình thành mạch máu mới bằng cách tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến phản ứng miễn dịch. Tuy nhiên, Stockmann khuyên nên thận trọng ở đây: “Kết quả của chúng tôi cho thấy có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng liên quan đến các cách tiếp cận như vậy.”

Một câu hỏi mở khác là mức độ ảnh hưởng của tế bào NK không chỉ đến tốc độ mà còn cả chất lượng chữa lành vết thương. Ví dụ, thành phần của mô liên kết hoặc sự tái tạo của nang tóc, tuyến và các thành phần da khác. “Câu hỏi thú vị nhất là làm thế nào chúng ta có thể điều khiển để thúc đẩy chữa lành vết thương đồng thời củng cố hệ thống phòng vệ miễn dịch chống lại các tác nhân gây bệnh,” Stockmann nói thêm.

Khai thác tế bào NK để chống lại vi khuẩn kháng thuốc khánh sinh
Các nhà miễn dịch học và giải phẫu học cũng nhận thấy các tiềm năng xa hơn của tế bào NK. Các phương pháp điều trị ung thư hiện đại đã sử dụng các tác nhân điều trị để kích hoạt và kích thích tế bào NK để tiêu diệt tế bào ung thư mạnh mẽ hơn nữa. “Số liệu của chúng tôi chỉ ra rằng những loại tác nhân này cũng có thể có hiệu quả trong việc chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn – một điều chắc chắn cần được khám phá thêm do số lượng vi khuẩn kháng kháng sinh ngày càng gia tăng,” Stockmann nói.

Tế bào NK liên lạc liên tục với các tế bào phòng vệ khác và ảnh hưởng đến các hoạt động của chúng. Để làm được điều này, chúng tiết ra các hợp chất truyền tin được biết đến như cytokine. Trong nghiên cứu của mình, các nhà nghiên cứu phát hiện rằng tế bào NK cũng xâm nhập vào các vết thương trên da với lượng oxy rất thấp (thiếu oxy). Trong các mô như vậy, tế bào NK thay đổi sự biểu hiện gene của chúng để thích nghi với tình trạng thiếu hụt oxy.

Các yếu tố phiên mã gây thiếu hụt oxy (HIF) chịu trách nhiệm trong việc thích ứng này. Ở chuột, nếu thiếu một trong những yếu tố gọi là HIF-1α, sự giải phóng một số cytokine bị suy giảm. Để phản ứng ứng lại, các mạch máu phát triển nhanh hơn ở trên da, do đó thúc đẩy chữa lành vết thương. Tuy nhiên, việc này đồng thời chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn bị hạn chế. Sự cân bằng sau đó có lợi cho việc chữa lành vết thương nhưng có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn.

 
H.K.Thành (Trích nguồn: Đại học Zurich)
Tạp chí tham khảo:
Michal Sobecki, Ewelina Krzywinska, Shunmugam Nagarajan, Annette Audigé, Khanh Huỳnh, Julian Zacharjasz, Julien Debbache, Yann Kerdiles, Dagmar Gotthardt, Norihiko Takeda, Joachim Fandrey, Lukas Sommer, Veronika Sexl, Christian Stockmann. NK cells in hypoxic skin mediate a trade-off between wound healing and antibacterial defence. Nature Communications, 2021; 12 (1) DOI: 10.1038/s41467-021-25065-w